Tình ngời sáng dù nắng phai tàn : Bộ đĩa toàn tập của Nicoletta

Tạp chí âm nhạc

Hơn 300 bài hát được tập hợp lại thành một bộ đĩa gồm 16 cuộn CD. Bộ toàn tập "L'intégrale" của Nicoletta vừa được phát hành trong tháng 04/2024. Theo lời nữ danh ca người Pháp, đây là một món quà "để đời" mà hãng đĩa Universal đã muốn tặng cho bà, nhân dịp sinh nhật lần thứ 80 của Nicoletta.

Dưới sự điều hành của nhà sản xuất Franck Diguet, một nhóm chuyên viên âm thanh đã đi tìm trong hơn một năm những bản ghi âm của Nicoletta trong vòng nửa thế kỷ sự nghiệp, tính từ năm 1966 cho tới nay. Trên bộ toàn tập này, có 9 bài hát chưa từng được phát hành trước đó trên băng đĩa.

Tên thật là Nicole Grisoni, Nicoletta sinh trưởng tại vùng Haute-Savoie (gần Thonon-les-Bains). Từ thời thơ ấu, cô được bà ngoại nuôi dưỡng, do mẹ cô là người khuyết tật, trí tuệ chậm phát triển, còn ông bố lại không nhìn nhận cô là con ruột. Từ thời con nhỏ, Nicoletta học hát trong dàn hợp xướng nhà thờ, cũng từ đó cô đã khám phá dòng nhạc blues và phúc âm của Mỹ. Ban đầu đi trình diễn trong các giáo xứ hay các thánh đường trong vùng, Nicoletta rời nguyên quán đến Paris lập nghiệp, vào đầu những năm 1960.

Tại thủ đô Pháp, Nicoletta bắt đầu làm DeeJay trong các câu lạc bộ và hộp đêm ở quận 6 Paris (phố Saint Germain des Prés). Nicoletta sau đó ghi âm bản nhạc "Où es tu passé mon Saint Germain des Prés" để hồi tưởng lại những năm tháng mới vào nghề. Một ngày nọ, Nicoletta lọt vào mắt của ông Léo Missir, giám đốc nghệ thuật của hãng đĩa Barclay. Nhờ vào sự dìu dắt của ông, cộng thêm sự giúp đỡ của hai nam danh ca Jacques Brel và Gilbert Bécaud, Nicoletta bắt đầu ghi âm và biểu diễn trên sân khấu hầu như cùng thời với Julien Clerc, và nhờ vậy cả hai giọng ca này đều thành công nhanh chóng.

Vào năm 1967, Nicoletta giành lấy ngôi vị quán quân thị trường Pháp, ngự trị o vị trí đầu bảng xếp hạng trong vòng nhiều tháng liên tục, với nhạc phẩm ''La Musique'' (phóng tác từ bài hát tiếng Anh "Angelica") và nhất là ''Il est mort le Soleil'' của hai tác giả Hubert Giraud và Pierre Delanoë. Bài hát này trở thành một bản nhạc kinh điển nhờ chất giọng đầy nội lực và lối diễn xuất đầy ngẫu hứng của Nicoletta, được giới phê bình tán thưởng khen ngợi. Thành công này đã vượt qua biên giới ngôn ngữ. Nghệ sĩ nhạc jazz người Mỹ Ray Charles đã chuyển thể bai này sang tiếng Anh với tựa đề ''The Sun died''. Còn trong tiếng Việt, giai điệu này từng được nhạc sĩ Phạm Duy đặt lời thành nhạc phẩm "Nắng Ðã Tắt".

Để không bị lệ thuộc quá nhiều vào các hãng đĩa lớn, Nicoletta đã thành lập một công ty ghi âm riêng Rapa Nui vào năm 1973, phát hành một loạt album trong vòng một thập niên liền (Nicoletta 1973, L’amour violet 1976, Palace 1978 …...) tham gia vào những dự án quan trọng nhưng không phải lúc nào cũng thành công như hai vở nhạc kịch Mahagony hay Quasimodo. Nicoletta cũng từng hợp tác với nhiều nghệ sĩ tên tuổi vào những năm 1980 như William Sheller, Richard Cocciante, Florent Pagny và nhất là Bernard Lavilliers, người đã viết cho Nicoletta một bản song ca để đời, nhạc phẩm ''Les idées noires'' (Những ý tưởng đen tối).

Giọng ca của Nicoletta thịnh hành trở lại thời gian gần đây nhờ thế hệ nghệ sĩ mới, chẳng hạn như ngoài bản ghi âm ''La Musique'', nhóm Bon Entendeur hoà âm lại nhạc phẩm ''Fio Maravilha''. Kể từ năm 2014, cũng như Michèle Torr và danh ca Dave, Nicoletta thường tham gia chuyến lưu diễn thường niên vòng quanh nước Pháp ''Rendez-vous avec les Stars'' (Đêm hẹn với các ngôi sao).....

Phong cách khác thường, không rập khuôn góp phần tạo nên thành công của Nicoletta, một phụ nữ độc lập đầy cá tính, hơi cứng đầu bất trị, không ngần ngại đi hát trong các nhà tù hay biểu diễn gây qũy giúp đỡ giới công nhân đình công. Dù năm nay đã 80 tuổi, nhưng Nicoletta vẫn thường xuyên tham gia nhiều buổi hòa nhạc trên khắp nước Pháp và nhờ vậy giữ được quan hệ gần gũi với khán giả của mình. Tên tuổi của Nicoletta gắn lien với ca khúc "Mamy Blue" (1971), từng được Céline Dion và nhiều nghệ sĩ khác ghi âm lại. Tác gia Anh Bằng từng phóng tác bài hát này thành nhạc phẩm "Người mẹ buồn" cho dù nhân vật chính trong bài này là bà ngoại chứ không phải là mẹ của Nicoletta. Một nhạc phẩm khác là "Je n'pourrai jamais t'oublier" cũng đưọc phóng tác sáng tiếng Việt thành ''Mưa trên biển vắng'' theo tài đặt lời của tác giả Nhật Ngân.

Nicoletta đã thành công rực rỡ trong việc giới thiệu dòng nhạc blues và phúc âm đến với khán thính giả Pháp. Bộ toàn tập này cũng cho thấy Nicoletta vẫn giữ được tình cảm ưu ái của công chúng, đặc biệt nhờ giọng hát trầm khàn truyền cảm, hoàn toàn có một chỗ đứng riêng trong làng nhạc Pháp. Từ nhạc phẩm ''Mưa trên biển vắng'' cho đến ''Ngày không còn nắng'', trong quyển hồi ký của mình, thần tượng Ray Charles ghi nhận rằng : giọng ca Nicoletta có một tâm hồn da den, dù là nghệ sĩ da trắng.