Tragedia górnośląska. O co chodzi? I dlaczego budzi takie kontrowersje? [Audioartykuł]

Szyb Kultury

Od 2011 r. w każdą ostatnią niedzielę stycznia obchodzimy Dzień Pamięci o Tragedii Górnośląskiej. Upamiętnia on tragiczne wydarzenia roku 1945 r., kiedy to do niewolniczej pracy w Związku Sowieckim uprowadzono kilkadziesiąt tysięcy mężczyzn. Na samym Górnym Śląsku w miejsce niemieckich obozów koncentracyjnych Sowieci i zainstalowane przez nich nowe, komunistyczne władze polskie otwarły „obozy pracy”, w których w nieludzkich warunkach przetrzymywano tysiące mieszkańców regionu. Do najbardziej osławionych takich miejsc należały obozy w Świętochłowicach-Zgodzie oraz w Łambinowicach. Wydarzenia te przed 1989 r. stanowiły temat tabu, a także dzisiaj stanowią niezabliźnioną ranę w górnośląskiej pamięci historycznej.

Kolejny, pełnoprawny odcinek naszego podcastu jest już w drodze. Tymczasem chcemy zaproponować Wam nowy format: audioartykuły. Będziemy w nim przedstawiać w wersji dźwiękowej nasze i zaprzyjaźnionych autorów teksty na temat historii i kultury Śląska. W pierwszej kolejności przypominamy esej Zbyszka Przybyłki poświęcony trudnemu tematowi tragedii górnośląskiej.

Zbyszek pisze w swoim artykule: „Zbrodniczy charakter „Zgody” i innych obozów funkcjonujących w pierwszych latach Polski Ludowej w całym kraju nie budzi dzisiaj niczyich wątpliwości. Także stwierdzenie, że ich modus operandi był zbieżny z tym, który znamy z sowieckich łagrów i niemieckich Konzentrationslager, nie podniesie niczyjej powieki. Kres konsensusu osiąga się dopiero wtedy, kiedy chce się ustalić jaki naród lub państwo było za te „komunistyczne, powojenne obozy koncentracyjne” odpowiedzialne”.

Artykuł ukazał się pierwotnie w listopadzie 2022 r. na portalu klubjagiellonski.pl pod tytułem „Czy istnieje glejt na śląskość? Górny Śląsk łączy wspomnienia obozów pracy i obowiązkowej volkslisty”.