Opinie | Bolsonaro kopieert Trump

De Wereld | BNR

Wat misschien het meest verontrustende is aan de mislukte staatsgreep in Brazilië, is dat Jair Bolsonaro bijna letterlijk het draaiboek van Donald Trump heeft gebruikt. Zijn weigering om zijn nederlaag te erkennen, zijn demonstratieve boycot van de inhuldiging van opvolger Lula da Silva, en de goed georganiseerde bestorming en vernieling van het parlementsgebouw, het presidentiële paleis en het hooggerechtshof door een menigte aanhangers – het was vrijwel een kopie van de bestorming van het Capitool in Washington, twee jaar geleden.

Steve Bannon, het strategische brein achter de bestorming van het Capitool, voorspelde op 5 januari 2021, één dag voor de bestorming, in zijn podcast, War Rooms, een ‘revolutie’ in Washington. ‘Morgen breekt de hel los,’ zei hij. De gewelddadige actie in Brasilia noemde hij in zijn podcast ‘#Braziliaanse lente,’ en de deelnemers aan het geweld ‘vrijheidsstrijders.’ Tegen de Washington Post zei hij: ‘de beweging is als het ware de Bolsonaros gepasseerd, zoals Amerika inmiddels al verder is dan Trump.’

Bolsonaro week na de verkiezingen uit naar Orlando, in Florida, wellicht om fijn in de buurt van zijn sole mate in Mar-a-Lago te zitten. Over dat verblijf is trouwens nogal wat te doen, want vanuit het Congres wordt er bij president Biden op aangedrongen de Braziliaan uit te wijzen. Veiligheidsadviseur Jake Sullivan zegt daarvoor geen verzoek van de Braziliaanse regering te hebben ontvangen, maar daarover is het laatste woord zeker niet gezegd. Een woordvoerder van buitenlandse zaken zei dat een verzoek om inlichtingen over Bolsonaro’s visum serieus zouden worden behandeld.

Voor het kopiëren van Trumps draaiboek zijn nog andere aanwijzingen. Bolsonaro’s zoon Eduardo, lid van het parlement, had een aantal strategische besprekingen met Trump, Steve Bannon en Trumps campagneadviseur Jason Miller.

De Braziliaanse politie zoekt uit wie de bussen heeft verhuurd waarin de activisten naar Brasilia zijn vervoerd, in de hoop te ontdekken wie de bussen heeft gehuurd. Niet zo makkelijk, want de politie was slecht voorbereid en greep nauwelijks in. Ook daar is een parallel met het Capitool, zij het dat de Braziliaanse politie van medeplichtigheid wordt verdacht, terwijl daar in Washington geen aanwijzingen voor waren.

Het zal voor Lula da Silva een enorme klus worden de orde in zijn land te herstellen. Hij won de verkiezingen op het nippertje, en de Bolsonaros zijn nog luidruchtiger dan de Trumpisten. Maar dat het draaiboek van Trump politieke handelswaar is, is overduidelijk gebleken. Om Bob Menendez, voorzitter van de Senaatscommissie voor buitenlandse zaken te citeren: ‘Twee jaar na 6 januari blijft Trumps erfgoed ons halfrond vergiftigen.’

See omnystudio.com/listener for privacy information.